Bilgisayarı fabrika ayarlarına sıfırlamak, sürekli yaşanan sistemsel sorunları ortadan kaldırmak ve cihazı sıfırdan başlatmak için etkili bir yöntemdir. Cihazda Microsoft SQL Server 2022 gibi karmaşık yapılandırmalar bulunuyorsa, sıfırlama işlemi öncesinde tüm verilerinizi yedeklemeniz ve lisans kontrolü yapmanız çok önemlidir. Bu rehberde, Windows 10 ve 11 işletim sistemlerinde fabrika ayarlarına dönüş işlemini güvenli bir şekilde nasıl yapabileceğinizi adım adım gösteriyoruz.
Fabrika Ayarlarına Sıfırlama Nedir?
Fabrika ayarlarına döndürme işlemi, bilgisayarı ilk satın alındığı zamanki haline geri getiren bir sıfırlama sürecidir. Bu işlem tamamlandığında sistem, kurulum ekranına geri döner.
Tüm programlar, kişisel dosyalar, uygulamalar ve ayarlar silinir. Üretici tarafından önceden yüklenen yazılımlar ise yeniden yüklenir.
Windows 10 ve 11 sistemlerinde, kişisel dosyaları koruyarak sıfırlama seçeneği bulunsa da daha temiz bir başlangıç için tüm verileri silmeyi tercih edebilirsiniz.
Sıfırlama İşleminden Önce Yapılması Gerekenler
Fabrika ayarlarına geçmeden önce bazı adımların mutlaka tamamlanması gerekir:
Veri Yedekleme: Kişisel dosyalarınız olan belgeler, fotoğraflar ve videolar gibi verilerinizi güvence altına almak için yedekleme yapın. Yedekleme işlemini USB bellek, harici HDD/SSD veya bulut servisleri aracılığıyla gerçekleştirebilirsiniz.
Program Listesi Oluşturun: Bilgisayarınızda yüklü olan, tekrar yüklenmesi gereken yazılımları bir liste halinde düzenleyin. Lisanslı yazılımlar kullanıyorsanız, lisans anahtarlarını not edin. Ayrıca, LiteSpeed gibi web sunucusu yazılımlarını kullanıyorsanız, yapılandırma dosyalarını da ayrıca yedeklemeniz faydalı olacaktır.
Tarayıcı Verileri ve Ayarları: Tarayıcı yer imlerini dışa aktarın ve önemli ayarları ekran görüntüsü alarak kaydedin.
Gereksiz Yazılımları Kaldırın: Sistemde kullanılmayan yazılımları silerek, hem alan açın hem de işlemi hızlandırın.
Windows 10 Lisans Yolu:
Başlat > Ayarlar > Güncelleştirme ve Güvenlik > Etkinleştirme
Windows 11 Lisans Yolu:
Başlat > Ayarlar > Sistem > Etkinleştirme
Lisans anahtarını göremiyorsanız, üçüncü parti yazılımlar ya da komut satırı üzerinden kontrol edebilirsiniz.
Windows 10’da Fabrika Ayarlarına Sıfırlama
Windows 10 sistemini sıfırlamak için iki temel yöntem bulunur:
Ayarlar Menüsünden Sıfırlama
Bu yöntem en pratik olanıdır. Aşağıdaki adımları uygulayın;
- Başlat menüsüne tıklayın ve Ayarlar’a girin.
- Güncelleştirme ve Güvenlik > Kurtarma sekmesine geçin.
- “Bu Bilgisayarı Sıfırla” başlığındaki “Başlayın” butonuna tıklayın.
- “Her Şeyi Kaldır” seçeneğini işaretleyin.
- “İleri” dedikten sonra “Sıfırla” butonuna basarak işlemi başlatın.
Not: Bu işlem kişisel dosyaları, yüklü programları ve yapılandırmaları tamamen siler. Sistem temiz ve sıfır hale gelir.
BIOS Üzerinden Sıfırlama
Ayarlar menüsüne ulaşamıyorsanız bu yöntem işe yarar:
- İlk olarak bilgisayarınızı yeniden başlatın. BIOS logosu ekranda belirdiğinde, hemen ardından F2 veya Delete tuşlarına birkaç kez basarak BIOS ekranına giriş yapın. Bu ekranda yön tuşlarını kullanarak üst menüden “Boot” (Önyükleme) sekmesine ilerleyin.
- Menü içerisinden “Load Setup Defaults” yani Varsayılan Ayarları Yükle seçeneğini bulun ve Enter tuşuna basarak onaylayın. Bu işlemden sonra bilgisayar kendini yeniden başlatacak ve sistem fabrika ayarlarına geri dönecektir.
Windows 11’de Fabrika Ayarlarına Sıfırlama
Windows 11 sıfırlama işlemi de benzer şekilde yapılır, sadece menü isimleri biraz farklıdır:
Ayarlar Menüsünden Sıfırlama
- Windows 11 işletim sisteminde fabrika ayarlarına dönüş işlemi için öncelikle Başlat menüsünden Ayarlar uygulamasını açın ve Sistem sekmesine girin. Açılan sayfanın sağ tarafında bulunan Kurtarma bölümünü seçin. Burada, “Bilgisayarı Sıfırla” başlığının altındaki ilgili butona tıklayarak sıfırlama adımlarını başlatabilirsiniz.
- Devamında, sistem size iki seçenek sunacaktır. Fabrika ayarlarına tam anlamıyla dönmek istiyorsanız “Her Şeyi Kaldır” seçeneğini seçin. Ardından gelen ekranda “Sıfırla” butonuna tıklayarak işlemi başlatın. Bu adımın ardından sistem otomatik olarak sıfırlama sürecine geçecektir.
Windows 11 sıfırlama işlemi sonunda, üretici tarafından eklenmiş yazılımlar varsa, bunların tekrar yüklenmesi için seçenek sunulabilir.
BIOS Üzerinden Sıfırlama
Windows 10’daki BIOS yöntemi ile aynı şekilde çalışır. F2 veya Delete tuşlarıyla BIOS’a girilir, varsayılan ayarlar yüklenir ve bilgisayar yeniden başlatılır.
Sık Sorulan Sorular (SEO Uyumlu)
Windows 10 bilgisayarı fabrika ayarlarına döndürmek virüsleri tamamen temizler mi?
Fabrika ayarlarına sıfırlama işlemi sırasında tüm dosyalar, yüklü yazılımlar ve sistem ayarları silinir. Bu sayede sisteme bulaşmış çoğu virüs, trojan ve zararlı yazılım da ortadan kalkar. Ancak firmware seviyesindeki tehditlere karşı ek güvenlik adımları da atılmalıdır.
Fabrika ayarlarına sıfırlama işleminden sonra silinen veriler geri getirilebilir mi?
Klasik sıfırlama işlemlerinde verilerin büyük bölümü silinir ancak bazı özel yazılımlarla geri getirilme ihtimali olabilir. Kesin ve kalıcı silme için “sürücüyü temizle” (clean the drive) seçeneğini kullanmanız önerilir.
Bilgisayarı sıfırladığımda Microsoft Office, antivirüs ve sürücüler de silinir mi?
Sıfırlama işlemiyle birlikte tüm harici yazılımlar, sürücüler ve lisanslı uygulamalar kaldırılır. Bu yazılımları yeniden yüklemek için kurulum dosyalarını ve lisans bilgilerini önceden yedeklemeniz gerekir.
Windows 11 sıfırlama işlemi internet bağlantısı olmadan yapılabilir mi?
Windows 11 sıfırlama işlemi yerel olarak da yapılabilir. Ancak bulut üzerinden sıfırlama seçeneğini kullanmak istiyorsanız aktif bir internet bağlantısı gereklidir. Yerel sıfırlama, Ayarlar > Sistem > Kurtarma bölümünden çevrimdışı olarak başlatılabilir
Fabrika ayarlarına sıfırlama sonrasında Windows lisansım silinir mi?
Bilgisayarınızda dijital lisans tanımlıysa fabrika ayarlarına döndükten sonra internet bağlantısı ile otomatik olarak yeniden etkinleştirilir. Ancak ürün anahtarı manuel girilmişse, işlem öncesinde bu bilgiyi not almak önemlidir.